Gebelikte erken su gelmesi bebeği çevreleyen amniyotik kesenin beklenenden önce yırtılması ve amniyon sıvısının sızmasıdır. Tıp dilinde erken membran rüptürü (EMR) olarak da bilinir. Gebeliğin haftasına bağlı olarak farklı riskler taşıyabilir ve hem anne hem de bebek için ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Erken membran rüptürüne zamanında tanı ve uygun tıbbi müdahale büyük önem taşır. Erken su gelmesinin nedenlerini, belirtilerini, tanısını ve tedavi süreçlerini bilmek faydalı olacaktır.
Gebelikte Su Gelmesi Nedir?
Gebelikte su gelmesi, bir doğum habercisidir. Anne karnındaki fetüs (bebek) dış etkenlerden koruyan amniyon kesesi içinde gelişimini sürdürür. Doğum yaklaştığında bu amniyon kesesi gerilme nedeniyle yırtılır. İçindeki sıvının vajina yoluyla dışarıya akması gebelikte su gelmesi olarak bilinir. Zamanından daha erken su gelmesi bu amniyon zarının yırtılması durumunda görülür.
Gebelik boyunca amniyon sıvısı, bebeğin hareket etmesini sağlayarak kas ve iskelet gelişimine katkıda bulunur. Doğum zamanı gelmeden önce amniyon zarının yırtılması durumunda, sıvının vajinadan akması su gelmesi olarak adlandırılır. Bazı anne adayları tarafından idrar kaçırma veya vajinal akıntı ile karıştırılabilir. Kısa bir süre bekledikten sonra ıslaklık devam ediyorsa, suyun gerçekten gelip gelmediğini anlamak mümkün olur.
Gebelikte Erken Su Gelmesi (Erken Membran Rüptürü) Nedir?
Gebelikte erken su gelmesi, amniyon kesesinin beklenenden önce yırtılması veya delinmesi sonucunda amniyon sıvısının vajinadan sızmasıyla meydana gelir. Bu amniyon kesesi 37. gebelik haftasından önce yırtılırsa, erken membran rüptürü olarak adlandırılır.
Gebelikte Erken Su Gelmesinin Nedenleri
Anne adayının beklenen normal doğum zaman aralığının öncesinde erken su gelmesinin bazı nedenleri bulunur:
- Önceki gebeliklerde erken membran rüptürü öyküsü
- Sigara veya uyuşturucu madde kullanımı
- Fetal zarların enfekte olması (koryoamniyonit)
- Cinsel ilişki
- Rahim ağzı yetmezliği
- Hamileliğin ikinci veya üçüncü trimesterinde yaşanan vajinal kanamalar
- Yetersiz beslenme ve düşük vücut kitle indeksi (VKİ)
Erken su gelmesi durumunda, anne ve bebek için çeşitli riskler ortaya çıkabilir. Bunlar arasında enfeksiyon riski, plasentanın erken ayrılması (abruptio plasenta) ve bebeğin göbek kordonuna bağlı komplikasyonlar bulunur.
Gebelikte Erken Su Geldikten Sonra Ne Olur?
Erken su gelmesi sonrası en büyük risklerden biri enfeksiyon gelişme olasılığıdır. Amniyon kesesi bebeği dış etkenlerden koruduğu için zarların erken yırtılması, rahim içi dokuların enfekte olma ve enfeksiyonun kana karışarak sepsise yol açma riskini artırabilir.
Özellikle bu enfeksiyon bebeğin doğumu sonrasında iyilik halinin bozuk olmasına sebep olarak yoğun bakım ihtiyacı ve hayati riskleri barındırır. Gebelikte erken su gelmesiyle birlikte enfeksiyon şüphesi yaratan komplikasyonlar bulunur:
- Rahimde hassasiyet ve ağrı
- 38°C üzerinde yüksek ateş
- Kötü kokulu vajinal akıntı
- Lökosit (beyaz kan hücresi) sayısının 20.000’in üzerine çıkması
- C-reaktif protein (CRP) seviyesinin yükselmesi
- Annenin nabzının dakikada 120’nin üzerine çıkması
- Bebeğin kalp atış hızının dakikada 160’ın üzerinde olması
Yukarıdaki belirtilerden ikisi veya daha fazlası tespit edildiğinde, enfeksiyon riski yüksek kabul edilir ve acil tıbbi müdahale gerekebilir. Zaman kaybetmeden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı’na başvuru yapılmalıdır.
Gebelikte Suyun Erken Geldiği Nasıl Anlaşılır?
Erken su gelmesi genellikle bacak iç kısımlarını ıslatacak kadar belirgin bir sıvı akışı ile fark edilir. Bu sıvı renksiz ve kokusuzdur. Ancak bazı anne adayları vajinal akıntı veya idrar kaçırma ile su gelmesini karıştırabilir.
Su gelmesi ile diğer akıntılar arasında önemli farklar bulunur:
- Vajinal akıntı veya idrar kaçırma genellikle hafif ve aralıklıdır, süreklilik göstermez.
- Amniyon sıvısı ise daha fazla miktarda gelir ve devamlılık gösterebilir.
- Pediniz sürekli ıslak kalıyorsa, suyunuzun gelmiş olma ihtimali yüksektir.
Bebeğin suyu bebeğin yaptığı idrardan kaynağını alır. Su geldiğinde göbek kordonundan beslenen bebek idrarını aralıklarla yapmaya devam eder. Bu da su gelişinin devamlı olmasını sağlar. Bu tür bir durumda kesin tanı koymak için bir sağlık uzmanına danışmak ve gerekli testleri yaptırmak önemlidir.
Erken Su Gelmesinin Risk Faktörleri
Gebelikte erken su gelmesi, anne ve bebek için çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle amniyon kesesinin beklenenden önce yırtılması, enfeksiyon ve doğumla ilgili komplikasyon risklerini artırabilir:
- Erken doğum: Amniyon sıvısının azalması, doğum eyleminin beklenenden önce başlamasına neden olabilir.
- Kordon sarkması: Amniyon sıvısının aniden boşalması, bebeğin göbek kordonunun rahim ağzından dışarı kaymasına neden olabilir. Özellikle suyun fazla olduğu durumlar da (gebelik diyabeti vb.) riski artırır.
- Plasentanın erken ayrılması (Abruptio plasenta): Plasentanın rahim duvarından erken ayrılması, hem anne hem de bebek için ciddi komplikasyonlara sebep olabilir.
- Korioamniyonit: Amniyon zarlarının iltihaplanması, enfeksiyonun hem anneye hem de bebeğe yayılmasına neden olabilir.
Bebeğin kol veya bacağının doğum kanalına sarkması: Amniyon sıvısının erken boşalması durumunda, bebeğin vücudunun bir kısmı rahim ağzına doğru ilerleyebilir ve doğum sürecini zorlaştırabilir.