Gebelikte hipertansiyon olarak bilinen yüksek tansiyon durumu anne adayının kan basıncından kaynaklanır. Gebelikle birlikte ortaya çıkan (gestasyonel hipertansiyon) veya gebelikten önce var olan kronik hipertansiyon şeklinde görülebilir.
Anne adaylarında ileri yaş gebelikleri ve obezite gibi durumlardan kaynaklanabilir. Anne adaylarında görülen gebelikte hipertansiyon durumunu Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Cihan Tanyolaç anlattı.
Gebelikte Hipertansiyon Nedir?
Gebelikte hipertansiyon, anne adayında kan basıncının 140/90 mmHg ve üzerine çıkmasıdır. Gebeliğin 20. haftasından önce mevcutsa kronik hipertansiyon, 20. haftadan sonra gelişmişse gestasyonel hipertansiyon olarak adlandırılır.
Gebelik sürecinde ortaya çıkan yüksek tansiyonun kaynağını belirlemek için hipertansiyonun gebeliğe mi yoksa önceden var olan bir duruma mı bağlı olduğu değerlendirilmelidir. Tansiyon yüksekliği gebeliğin 20. haftasından önce tespit edilirse bu durum kronik hipertansiyon olarak kabul edilir.
Gebeliğin 20. haftasından sonra gelişen hipertansiyon, gestasyonel hipertansiyon olarak adlandırılır ve genellikle doğum sonrası düzelmesi beklenir. Önceden hipertansiyon tanısı konmamış anne adaylarında 20. haftadan sonra ortaya çıkan tansiyon yüksekliğinin gebeliğe bağlı olup olmadığını anlamak için doğum sonrası takip önemlidir. Gestasyonel hipertansiyon, doğumdan sonra genellikle 6 hafta içinde kendiliğinden normale döner.
Gebelikte Hipertansiyon Değerleri Nedir?
Anne adaylarında gebelikte hipertansiyon 140/90 mmHg ve üzeri değerleridir. Anne adaylarındaki bu hipertansiyon değerleri 160/110 mmHg’nin üzerinde ise şiddetli hipertansiyon olarak değerlendirilir. Acilen Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanına başvurmak gereklidir.
Gebelikte Hipertansiyon Neden Olur?
Gebelikte hipertansiyon, çeşitli faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilir. Bu durum anne adayının genel sağlık durumu, gebelik öncesi hastalıkları ve gebelik sırasında gelişen komplikasyonlarla ilişkilidir. Anne adaylarında gebelik hipertansiyonu bazı durumlardan dolayı oluşabilir:
- Genetik Yatkınlık: Ailede hipertansiyon öyküsü olan kadınlarda gebelikte yüksek tansiyon riski daha fazladır.
- İleri Yaş Gebelik: 35 yaş üstü gebeliklerde hipertansiyon riski artar.
- Obezite ve Sağlıksız Beslenme: Fazla kilo, kalp ve damar sistemine ekstra yük bindirerek tansiyonun yükselmesine neden olabilir.
- Çoğul Gebelik: İkiz veya üçüz gebeliklerde, rahim ve plasenta daha fazla çalıştığı için tansiyonun yükselme olasılığı artar.
- Kronik Hastalıklar: Diyabet, böbrek hastalıkları, otoimmün hastalıklar ve tiroid bozuklukları, gebelikte hipertansiyon gelişme riskini artırabilir.
- Plasental Problemler: Plasentanın gelişimindeki anormallikler, rahime giden kan akışını etkileyerek tansiyonun yükselmesine sebep olabilir.
- Hormonal Değişimler: Gebelik sırasında vücutta büyük hormonal değişiklikler yaşanır. Bu değişimler bazı kadınlarda kan basıncının yükselmesine neden olabilir.
- Stres ve Yaşam Tarzı: Aşırı stres, yetersiz uyku ve hareketsiz bir yaşam tarzı da gebelikte hipertansiyona katkıda bulunabilir.
Gebelikte Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?
Anne adaylarında gebelik hipertansiyonu farklı belirtilerle ortaya çıkabilir:
- Yüksek Tansiyon: Kan basıncının 140/90 mmHg ve üzerinde ölçülmesi hipertansiyon belirtisidir.
- Baş Ağrısı: Özellikle şiddetli ve geçmeyen baş ağrıları hipertansiyonun önemli bir işareti olabilir.
- Görme Problemleri: Bulanık görme, çift görme veya ani görme kaybı gibi şikayetler tansiyonun yükseldiğini gösterebilir.
- Yüzde ve Ellerde Şişlik: Ani ve aşırı ödem (şişlik) preeklampsi ile ilişkili olabilir.
- Mide Bulantısı ve Kusma: Normal gebelik semptomlarıyla karıştırılabilse de, tansiyonun yükselmesine bağlı olarak gelişebilir.
- Göğüs Ağrısı ve Nefes Darlığı: Kalp ve dolaşım sistemine aşırı yük binmesi sonucu bu tür semptomlar ortaya çıkabilir.
- Karın Ağrısı: Karaciğer bölgesinde ağrı veya hassasiyet preeklampsi belirtisi olabilir.
- İdrarda Protein: Preeklampsi gelişen gebelerde, idrarda fazla miktarda protein tespit edilebilir.
Gebelikte Hipertansiyon Türleri Nelerdir?
Hamilelikte tansiyon yüksekliği, anne ve bebeğin sağlığını olumsuz etkileyebilir. Şiddetli vakalarda nöbet, bilinç bozukluğu ve erken doğum riski oluşabilir. Damarlardaki direnç sebebiyle yüksek tansiyon olur. Bu direnç sebebiyle plasentaya giden kan akımı azalabilir. Bebeğin besin ve oksijen alımını kısıtlayabilir.
Anne adaylarında gebelik hipertansiyonu üç farklı türde görülebilir.
Kronik Hipertansiyon
Gebelik öncesinde mevcut olan veya gebeliğin ilk 20 haftasında teşhis edilen tansiyon yüksekliğidir. Doğumdan 6 hafta geçtikten sonra da devam edebilir. Tansiyonun, 140/90 mmHg’nin üzerinde olması kronik hipertansiyon olarak kabul edilir. Gebelik sırasında hipertansiyon tespit edilirse, annenin ve bebeğin sağlığını korumak adına düzenli takip ve tedavi gerekir.
Gestasyonel Hipertansiyon
Gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ve doğumdan sonra kaybolan yüksek tansiyondur. Gebelikte ilk kez yüksek tansiyon tanısı konan kadınlarda görülür ve doğumdan sonra genellikle normale döner. Tansiyon değeri 140/90 mmHg’nin üzerinde olan anne adaylarında gestasyonel hipertansiyon tespit edilebilir.
Preeklampsi
Yüksek tansiyonla birlikte organ hasarına yol açabilen ciddi bir durumdur. İdrarda protein, baş ağrısı, görme sorunları, ödem, hızlı kilo alımı, karın ağrısı ve nefes darlığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Anne ve bebek için ciddi risk oluşturduğundan düzenli takip gerektirir.
Gebelikte Hipertansiyon Riskleri Nelerdir?
Hamilelik hipertansiyonu her 100 anne adayının yaklaşık 6’sında risk oluşturur. Hem anne hem de bebek sağlığı için gebelikle hipertansiyon riskleri bulunur.
- Ailede hipertansiyon öyküsü
- Önceki gebeliklerde hipertansiyon gelişmiş olması
- Anne yaşı
- Aşırı kilo veya obezite
- Çoğul gebelik
- Sigara ve uyarıcı madde kullanımı
- İlk gebelik
- Gebelik öncesinde hipertansiyon veya böbrek hastalığı bulunması
Riskleri azaltmak için düzenli tansiyon ve kilo takibi yapılmalı, sağlıklı beslenilmeli, stresten kaçınılmalı ve sigara bırakılmalıdır. Hafif egzersizler de faydalı olabilir.
Gebelikte Hipertansiyon Tedavisi
Gebelikte hipertansiyon tedavisi, gebeliğin haftasına ve annenin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz ve kilo kontrolü önerilir. Hafif vakalarda yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olabilirken, ciddi durumlarda doktor kontrolünde tansiyon düşürücü ilaçlar kullanılabilir.
Tedavi sürecinde ilaçlar kesinlikle doktor önerisi olmadan bırakılmamalıdır. Anne adayı olarak gebelik hipertansiyonu olduğunu düşünüyorsanız 0542 153 76 70 telefon numarasından ulaşarak muayene randevunuzu oluşturabilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Gebelikte Tansiyon Neden Yükselir?
Gebelikte tansiyonun yükselmesinin kesin bir nedeni olmamakla birlikte, hamilelik süreci vücutta birçok değişikliğe yol açar. Bebeğin beslenmesi ve büyümesi için kan üretimi artar. Vücudun damar yapısındaki değişiklikler, kan hacminin artması ve plasentanın düzgün çalışması için gerekli kan akışının sağlanması, bazı durumlarda tansiyonun yükselmesine yol açabilir.
Gebelikte Tansiyon Kaç Olursa Tehlikelidir?
Gebelikte tansiyon 140/90 mmHg ve üzeri değerlerde tehlikeli olabilir. Hafif hipertansiyon 140/90 ile 149/99 mmHg arasında, şiddetli hipertansiyon ise 160/110 mmHg ve üzerindedir. Yüksek tansiyon, anne ve bebek sağlığına zarar verebileceği için düzenli takibi ve gerekli tedavi önemlidir.
Hamilelikte Tansiyon Yükselmesi Bebeğe Zarar Verir Mi?
Düzenli kontroller ve tetkikler yapılamazsa tanı gecikirse veya tanı koyulabildiği halde ileride preeklampsi oluşursa preeklampsi komplikasyonlarını ve sadece tansiyon yüksekliğine dair komplikasyonları görebiliriz.
Gebelikte Yüksek Tansiyona Ne İyi Gelir?
Gebelikte yüksek tansiyonun kontrol altına alınabilmesi için sağlıklı beslenme, yeterli uyku, hafif egzersiz, stres yönetimi ve yeterli sıvı tüketimi önemlidir. Sigara ve alkolden kaçınılmalı, düzenli doktor kontrolleri yapılmalıdır. Kadın Hastalıkları ve Doğum doktoru önerisiyle tedavi süreci takip edilmelidir.
Hamileyim Tansiyonum Yüksek Ne Yapmalıyım?
Hamilelik sırasında tansiyonunuz yüksekse, vakit kaybetmeden kadın doğum uzmanına başvurmalısınız. Doktorunuz, durumunuzu değerlendirip uygun tedavi yöntemini belirleyecektir. İstanbul’da yaşıyorsanız bizlere 0542 153 76 70 telefon numarasından ulaşarak randevu alabilirsiniz.