Vajinal mantar enfeksiyonu, tıbbi olarak kandidiyazis olarak bilinir. Kadınlar arasında oldukça yaygın bir sağlık sorunudur. Vajinal florada normalde bazı bakteri ve mantar hücreleri bulunur. Bu hücrelerin dengesinin bozulması sonucu Candida adı verilen normal kadın florasında da belli oranda bulunan maya türündeki mantarlar aşırı çoğalarak vajinal mantar enfeksiyonların üremesini sağlayabilir.
Kadın hastalıkları arasında sıklıkla görülen bu vajinal mantar enfeksiyonu, çeşitli sorunlara neden olabilir. Vajinada şiddetli kaşıntı, şişlik, akıntı ve tahrişe yol açabilir.
Vajinal Mantar Nedir?
Vajinal mantar, vajina ve vulva adı verilen bölgedeki dokularda tahrişe, kaşıntıya ve anormal akıntıya yol açan yaygın bir enfeksiyondur. Vajinal kandidiyazis olarak da bilinen bu mantar enfeksiyonu kadınların yaklaşık %75’ini hayatlarının bir döneminde etkiler.
Vajinal mantar enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında yer almaz. Erkekte sadece ilişki sonrası biraz kaşıntı veya hassasiyet yapar. Anatomik olarak erkek genital bölgesinde kolonileşemediği için partner tedavisi gerektirmez.
Vajinal Mantar Neden Olur?
Kandidiyazis olarak bilinen vajinal mantar enfeksiyonu, vajinal flora dengesinin bozulmasından dolayı olur. Dengenin bozulmasıyla birlikte kandida adı verilen maya türündeki mantar hücreleri aşırı çoğalabilir. Vajinal flora dengesini bozarak vajinal mantar enfeksiyonuna yol açan faktörler bulunur:
- Adet döngüsündeki hormonal dengesizlikler
- Doğum kontrol hapı kullanımı ya da östrojen artırıcı tedaviler
- Stres
- Uykusuzluk
- Gebelik
- Diyabet
- Zayıf bağışıklık sistemi
- Sağlıksız beslenme alışkanlıkları
- Vajinal duş
Vajinal mantar enfeksiyonlarının genellikle nedeni Candida albicans adlı maya mantarı türüdür. Bu mantarın sebep olduğu enfeksiyonlar genellikle kolaylıkla tedavi edilebilir. Çoğu zaman kısa süreli ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir.
Vajinal Mantar Bulaşıcı Mıdır?
Vajinal mantar, genellikle vücudun kendi florasında çeşitli sebeplerden kaynaklı değişikliklerden dolayı olur. Vajinal mantar enfeksiyonu cinsel yolla bulaşan hastalıklar kategorisinde yer almaz çünkü aynı zamanda cinsel olarak aktif olmayan kadınlarda da görülmesi mümkündür.
Vajinal Mantar Belirtileri Nelerdir?
Vajinal mantar belirtileri, genellikle kaşıntı, akıntı ve tahriş gibi sıkıntılarla başlar:
- Vajinal bölgede kaşıntı
- Akıntı (Peynir kesiği gibi)
- Tahriş ve kızarıklık
- İdrar yaparken yanma
- Cinsel ilişki sırasında acı ve yanma
Vajinal Mantar Teşhisi Nasıldır?
Vajinal mantar teşhisi, genellikle Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı tarafından yapılır. Doktor, hastanın şikayetlerini dinledikten sonra, vajinal akıntıyı gözlemler ve semptomları değerlendirir. Adet dönemi dışında yapılan muayene, doğru bir teşhis için önemlidir.
Doktor gerekli görürse, enfeksiyonun türünü belirlemek amacıyla kültür testi veya smear testi gibi ek testler yapılabilir. Bu testler vajinal bölgede bulunan mikroorganizmaların türünü saptayarak doğru tedavi yönteminin belirlenmesinde yardımcı olur.
Vajinal Mantar Nasıl Tedavi Edilir?
Vajinal mantar tedavisi, genellikle enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlı olarak çeşitli yöntemlerle yapılır. En yaygın olarak Candida albicans türünden kaynaklanan vajinal mantar enfeksiyonları, tedavi edilebilir ve çoğu durumda ilaç tedavisi ile kısa sürede iyileşebilir.
Vajinal mantar tedavisinde kullanılan bazı yaygın yöntemler kullanılır:
- Vajinal mantar krem tedavisi
- Vajinal mantar fitil tedavisi
- Vajinal mantar hapı
- Vajinal mantar doğal bitkisel tedavileri
Vajinal Mantar Evde Tedavi Edilebilir Mi?
Vajinal mantar enfeksiyonları, evde bazı doğal yöntemlerle tedavi edilmeye çalışılabilir ancak bu tedavilerin etkinliği kişiden kişiye değişebilir ve tıbbi müdahale gereksinimi olabilir. Evde tedavi, enfeksiyonun şiddetini hafifletebilir ancak genellikle tam bir iyileşme için profesyonel bir jinekolojik muayene ve uygun ilaç tedavisi gereklidir.
Vajinal Mantar Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Vajinal mantar enfeksiyonu tedavi edilmezse enfeksiyon daha da kötüleşebilir ve yayılabilir. Genellikle vajina bölgesinde başlayan mantar enfeksiyonları, tedavi edilmediği takdirde kalçalara, makata ve çevresindeki bölgelere yayılabilir.
Uzun süre tedavi edilmeyen vajinal mantar enfeksiyonu kronik hale gelebilir ve tam anlamıyla iyileşmeyebilir. Kronikleşen vajinal mantar enfeksiyonları, tedavi sürecini zorlaştırabilir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir.
Vajinal Mantarı Engel Olmak İçin Neler Yapılabilir?
Vajinal mantarın neden olduğu enfeksiyonlara engel olmak için bazı unsurlar yapılabilir:
- Pamuklu, rahat ve sıkı olmayan iç çamaşırları tercih edilmelidir.
- Dar külotlu çorap, tayt ve kot pantolonlar gibi giyimler sınırlanmalıdır.
- Parfümlü pedler, tamponlar veya köpük banyoları gibi kimyasal içerikli ürünlerden kaçınılmalıdır.
- Jakuzi veya aşırı sıcak suyla yapılan banyoların önüne geçilmelidir.
- Soğuk algınlığı gibi viral enfeksiyonlarda gereksiz antibiyotik kullanımı engellenmelidir.
- Mayo veya spor kıyafetleri gibi ıslak giysilerin uzun süre vücutta tutulmasından kaçınılmalıdır.
- Vajinal Duş kesinlikle yapılmamalıdır, vajenin kendini temizleyen ekosistemine dışarıdan müdahale zarar verir.
Vajinal Mantar Tedavisi için Hangi Doktora Gidilmelidir?
Vajinal mantar tedavisi için Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı’na gidilmelidir. Evde bu mantarı tedavi etmek daha büyük sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu enfeksiyonlar genellikle hastanın şikayetleri doğrultusunda tanı alabilir. Doktor, şüpheli durumlarda daha ayrıntılı tetkikler yaparak doğru tanıyı koyabilir. Vajinal mantar tedavisinde uygun ilaç ve tedavi yöntemleri önererek hastanın hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlar.