Kolposkopi, rahim ağzı (serviks) ve vajina gibi bölgelere odaklanan, invaziv olmayan bir inceleme yöntemidir. Serviksin detaylı bir şekilde gözlemlenmesine olanak tanır ve rahim ağzı kanseri, prekanseröz lezyonlar (kanser öncüsü) veya diğer vajinal ve servikal sorunların teşhisinde önemli bir rol oynar. Doktorların anormal hücreleri ve lezyonları daha net bir şekilde görmelerini sağlar. Böylece erken dönemde müdahale şansı sunar.
Kolposkopi Nedir?
Kolkoskopi, vajina rahim ağzı (serviks) ve vulva dokularının ayrıntılı bir şekilde incelenmesini sağlayan ışıklı ve büyüteçli bir cihaz olan kolposkop kullanılarak yapılan bir tanı yöntemidir. Anormal HPV testi ve Pap Smear sonuçlarında, hücresel anormalliklerin nedenini araştırmak için yapılır.
Rahim ağzı ve vulva anormalliklerinde HPV enfeksiyonu, displazi, kronik enfeksiyonlar ve kanama gibi durumlar araştırılmak için kolposkopi yapılır. Servikal kanser şüphesi olan hastalarda da kullanılır. Pelvik muayene sırasında görülen lezyonlar, yara dokusu veya şüpheli alanların daha ayrıntılı incelenmesi amacıyla da kolposkopi tercih edilir.
Vajinaya spekulum adı verilen bir alet yerleştirilerek kolposkop cihazı ile rahim ağzı ve çevresindeki dokular dikkatle incelenir.
Kolposkopi Hangi Hastalıklarda Yapılır?
Kolposkopi operasyonel işlemi Rahim ağzı kanserinin teşhisinde, vulvada görülebilen şüpheli lezyonların değerlendirilmesinde ve prekanseröz değişikliklerin tanısında yapılır. vulvadaki uzun süredir devam eden kaşıntılar ve serviks dokusunda kanser öncesi değişikliklerin belirlenmesi amacıyla uygulanabilir.
Kolposkopi bazı hastalıkları teşhis etmek için yapılır:
- Rahim ağzı kanserinin teşhisi
- Vulvadaki şüpheli lezyonların değerlendirilmesi
- Vulvada gözle görülebilen prekanseröz değişikliklerin tanısı
- Uzun süredir devam eden vulva kaşıntısının değerlendirilmesi
- Serviks dokusunda prekanseröz değişikliklerin tespiti
- Vajina dokusunda prekanseröz değişikliklerin tanısı
- Kısırlık (infertilite) nedenlerinin araştırılması
Kolposkopi Hazırlık Süreci Nasıldır?
Kolposkopi işlemi sırasında endişe duyanlar bazı hazırlık süreçlerini öğrenmesi faydalı olabilir:
- Adet Dönemi: Kolposkopi, net bir görüntü alınabilmesi için adet döneminde planlanmamalıdır.
- Cinsel İlişki: Kolposkopiden 1-2 gün önce cinsel ilişkiye girilmemelidir.
- Tampon Kullanımı: Kolposkopiden 1-2 gün önce tampon kullanılmamalıdır.
- Vajinal İlaçlar: Kolposkopiden önceki iki gün boyunca vajinal ilaç kullanılmamalıdır.
- Vajinal Duş: Kolposkopi öncesi vajinal duş yapılmamalıdır.
- Ağrı Kesiciler: Kolposkopi işleminden önce doktorun önerisiyle basit ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Rahatlama Yöntemleri: Endişeyi azaltmak için egzersiz, meditasyon veya sevdiklerinizle vakit geçirmek faydalı olabilir.
- Müzik Dinlemek: İşlem sırasında müzik dinlemek gibi rahatlatıcı aktiviteler de yardımcı olabilir.
Kolposkopi Nasıl Yapılır?
Kolposkopi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı tarafından bazı adımlarla yapılır:
- Hasta Pozisyonu: Hasta, pelvik muayene veya smear testi gibi bir pozisyonda, sırt üstü ayakları destekli bir masada uzanır.
- Spekulum Kullanımı: Vajinaya spekulum aparatı yerleştirilerek, serviksin daha iyi görüntülenmesi sağlanır.
- Serviks Yıkama: Servikse, özel solüsyonlar kullanılarak anormal hücrelerin görünmesi kolaylaştırılır.
- Kolposkop Yerleştirilmesi: Kolposkop cihazı vajinanın birkaç cm önüne yerleştirilir.
- Büyütme ve Işık Verme: Kolposkop, dokuları 6-40 kat büyüterek ışık vererek daha net görüntüler elde edilmesini sağlar.
- Biyopsi: Şüpheli lezyonlar görüldüğünde, kolposkopik biyopsi işlemi yapılabilir.
Hastanın muayene güçlüğüne bağlı olarak genel anestezi uygulama ihtiyacı olabilir çünkü teşhis için yapılan bu test uygun ve doğru yapılmazsa hastanın teşhisinde yanlışlıklar ve özellikle eksiklikler oluşabilmektedir.
Kolposkopi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kolposkopi sonrası biyopsi yapılmadıysa günlük aktivitelerin yapılmasında engel yoktur. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı’nın önerileri doğrultusunda kişi yaşamına devam edebilir. Kolposkopi sonrası biyopsi yapıldıysa bazı unsurlara dikkat edilmelidir:
- Doktor önerisi olmadan ilaç almamak gereklidir.
- Devam edilmesi gereken ilaçlar, doktorun önerisiyle alınmalıdır.
- Cinsel ilişkiden bir süre uzak durulmalıdır.
- Duş ve banyo yapmakta sakınca bulunmamaktadır.
Kolposkopi ve Kolposkopik Biyopsi Riskleri Nelerdir?
Kolposkopi genellikle güvenli bir işlemdir ve tekrar tekrar yapılabilir. Bu kolposkopik biyopsi sırasında nadiren karşılaşılan bazı riskler bulunur:
- Kanama: Hafif kanama olabilir.
- Enfeksiyon: Biyopsi sonrasında enfeksiyon riski bulunabilir.
- Yüksek Ateş veya Titreme: Biyopsi sonrası vücut ısısında artış görülebilir.
- Vajinadan Kötü Kokulu Akıntı: Sarı renkli ve kötü kokulu akıntı oluşabilir.
- Karın Altı Ağrısı: İşlem sonrası karnın alt kısmında hafif ağrı olabilir.
Kolposkopi ve biyopsi genellikle güvenli olup nadiren kanama, enfeksiyon, ateş, kötü kokulu akıntı veya karın ağrısı gibi komplikasyonlar görülebilir.
Sık Sorulan Sorular
Kolposkopi Nedir, Niçin Yapılır?
Kolposkopi, ışıklı bir büyüteç olan kolposkop ile rahim ağzı (serviks), vajina ve vulvanın detaylı bir şekilde görüntülenmesini sağlayan bir inceleme yöntemidir. Özellikle servikal kanser, prekanseröz lezyonlar ve diğer genital sorunların tespiti amacıyla kullanılır. Yüksek büyütme gücü sayesinde doktorlar anormal hücreleri daha kolay tespit edebilir ve gerektiğinde biyopsi alarak teşhisi kesinleştirebilir.
Kolposkopi Zor Bir İşlem Mi?
Kolposkopi, genellikle ağrısız bir işlemdir ve anestezi gerektirmez. Bazı özel durumlarda hastanın rahatlığı için anestezi kullanılabilir. Bu yöntem çoğunlukla HPV testi ve/veya Pap Smear testinin anormal sonuç verdiği durumlarda tercih edilir.
Kolposkopi Acı Verir Mi?
Kolposkopi genellikle ağrısızdır çünkü işlem sırasında herhangi bir kesi yapılmaz. Biyopsi alınırken kısa süreli bir batma hissi yaşanabilir. Kullanılan özel solüsyonlar nedeniyle hafif bir yanma hissi de normaldir.
Kolposkopik Biyopsi Nasıl Yapılır?
Kolposkopik biyopsi, kolposkopi sırasında şüpheli dokular tespit edildiğinde biyopsi pensi ile lezyonlardan örnek alınarak yapılır. Lezyonun yaygınlığına bağlı olarak birden fazla bölgeden parça alınabilir. Biyopsi sırasında özel bir alet kullanılır ve alınan parçanın büyüklüğü, patolojik inceleme için yeterli olmalıdır.
Kolposkopi İşlemi Ne Kadar Sürer?
Kolposkopi işlemi, genellikle 5 ila 15 dakika arasında tamamlanır. Bu süre işlemin türüne ve biyopsi yapılıp yapılmamasına bağlı olarak değişebilir. Kolposkopik biyopsi alınacaksa işlem süresi birkaç dakika daha uzayabilir. Biyopsi alınan alanın sayısına ve büyüklüğüne göre de işlem süresi değişkenlik gösterebilir.